Ik snapte eerst niet dat Stefan Rahmstorf dit zegt. In het genoemde onderzoek wordt gesteld dat de CMIP6-simulaties over de gehele berekening tot het jaar 2100 in 35% van de gevallen een stilvallen van de AMOC geven, en bij CMIP5 was dit 45%. Volgens mij staat er nergens dat dit al in het komende decennium zou gaan gebeuren. Dus was ik zeer verbaasd over zijn uitspraak.
Een mogelijke verklaring zou echter kunnen zijn dat het na het passeren van het tipping point tientallen jaren duurt voordat de AMOC werkelijk stilvalt. Daarom zegt hij in zijn presentatie, ergens bij 27:30, dat dit punt mogelijk nu al gepasseerd is. Dat betekent dat, wanneer je een modelberekening ziet die een afname naar nul geeft, het feitelijke tipping point aan het begin van die afname ligt. In feite vraag ik me af wat men in het onderzoek precies met die percentages van 35 en 45% bedoelt, want als je de grafische weergave ziet, dan lijken alle berekeningen naar nul te gaan. Ik zal dit vandaag proberen na te gaan.
Ondertussen heb ik naar het rapport gekeken. De getallen zijn op het eerste gezicht wat merkwaardig, omdat slechts vier van de 35 gebruikte modellen een tipping point geven. Maar men merkt op dat deze vier horen bij de beste 11 modellen, en als je alleen daarnaar kijkt krijg je dus 4/11 = 36% met een tipping point. Er is misschien wel wat aan te merken op deze rekenwijze.
Bij CMIP5 ging het om 4 van de (toen nog) 9 beste modellen, dat is 45,5%.
Er staat inderdaad nergens in de tekst dat dit al tussen 2030 en 2040 kan gebeuren, maar dit volgt uit een figuur in het rapport, namelijk figuur 1 op blz.4. Daarin staan namelijk op de x-as met pijltjes aangegeven in welk jaar de basis ligt voor het instorten van de AMOC, bij drie van die vier modellen. Bij één model is dat 2035, of misschien nog iets eerder als je naar de grafiek kijkt, en bij de twee andere is dat 2040. Het vierde model wordt niet weergegeven in de figuur.
Ik kon hiervan geen afbeelding maken, dus ik heb maar een foto ervan gemaakt. Zie de afbeelding.
Samen met de metingen, die aangeven dat er al vanaf eind jaren '90 een duidelijke afname is van de AMOC (zie een post van Miguel onderaan deze draad, https://www.weerwoord.be/m/3121385 ), geeft dit wel te denken wat er nu eigenlijk al aan de hand is. Daarop heb je zomaar geen pasklaar antwoord, want de AMOC kent een duidelijke variatie op een termijn van enkele tientallen jaren. Is die afname van 25 jaar geleden een onderdeel van die variaties, of is dit structureel, en is het tipping point dus al overschreden? Dat zie je dus pas op een termijn van een jaar of 30, namelijk als er binnen die termijn geen herstel plaatsvindt. Eerder heb je niet echt zekerheid; dit is het probleem! Hooguit kan het vermoeden dat het tipping point al gepasseerd is sterker worden als er in de loop van 10 of 15 jaar een nog verdere afname plaatsvindt.
Toevoeging: in deze grafieken zie je dat er niet per sé een totale instorting van de AMOC plaatsvindt. Dit kan te maken hebben met de dynamiek van de hele Conveyor Belt, die de stroming voortdurend vanuit het zuiden 'duwt'. Want de wereldwijde stroming valt natuurlijk niet zomaar stil.
Voor wie het artikel zelf wil lezen: hier is het beschikbaar als vrije download:
