Sinds het begin van de maand zijn er weer recente gegevens van Antarctica van de Universiteit van Luik. Het betreft modelberekeningen van de processen aan de oppervlakte van de ijskap onder invloed van temperatuur en neerslag. De data zijn inclusief een vijfdaagse voorspelling. Momenteel loopt het tot en met 22 december.
https://www.climato.uliege.be/cms/c_5652669/fr/climato-antarctica?id=c_5652669
Twee dingen vallen op. Ten eerste het grote oppervlak waar de temperaturen op dit moment boven 0 zijn, de zg. ‘melt-extent’. Deze is ver boven die van de voorgaande jaren. Dat is verontrustend. De sterkste smelt is op Antarctica vaak rond 3 januari, iets na de hoogste stand van de zon. Het kan dus nog meer worden.
Smelt is op Antarctica niet het zelfde als massaverlies. Een belangrijk deel van het smeltwater wordt in de sneeuw- en firnlaag opgenomen en zal later weer bevriezen. Daarbij wordt de ‘melt-extent’ berekend over zowel het op de bodem liggende ijs (‘grounded ice’ ) als de drijvende ijsplaten. Massaverlies van de ijsplaten levert niet direct een zeespiegelstijging op; het ijs drijft immers al.
Het tweede wat opvalt het het verloop van de SMB. Ondanks de grote hoeveelheid smelt staat de Surface Mass Balance (SMB) er niet zo slecht voor. Voor de SMB wordt het resultaat van de oppervlakte processen berekend: sneeuwval, regenval, smelt, (her)bevriezing, afstroom van water. De SMB omvat niet de afstroom van het ijs zelf, smelt aan de onderkant en afkalving langs de rand. In de eerste helft van het jaar was een enorme positieve anomalie van de SMB te zien, door een grote hoeveelheid sneeuwval. In de maanden daarna ging dat voor een groot deel verloren. Aanvankelijk niet door smelt, maar door een gebrek aan sneeuwval. Nu is er dus veel smelt, maar toch is de SMB nog boven normaal, net zo als in de vorige jaren. Wie zien onder invloed van de opwarming twee processen met een tegengesteld effect: zowel de sneeuwval als de smelt nemen toe. De grote vraag is hoe dat zich in de komende decennia verhoudt.
Dan IMBIE. Niet alleen voor de toekomst van Antarctica is veel onzekerheid, dat geldt ook al voor de metingen aan de ijskap. Er wordt van alles gemeten. Veranderingen aan de massa, de hoogte van de ijskap, bewegingen van de ijskap, de SMB. De verschillende meetmethoden geven niet altijd het zelfde resultaat en door de jaren heen kan dat flink uit elkaar gaan lopen. Rots in de branding was de afgelopen jaren het IMBIE-team, waarin alle belangrijke Antarctica deskundigen aan deel namen. Het team bracht alle metingen samen en berekende daaruit zo goed mogelijk de massaverandering van de ijskappen van Groenland en Antarctica. Daarvan is drie keer een rapport verschenen, het laatst in 2023 (met data tot en met 2020). De bedoeling was dat er daarna jaarlijks een rapport uitgebracht zou worden. Onderzoekers werd gevraagd om gegevens aan te leveren voor IMBIE 2024.
Echter, sinds begin van dit jaar was er geen enkele activiteit meer te zien op de website van IMBIE. Wel verscheen er in april bij copernicus een grafiek met voorlopige data, waarin opviel dat er nu veel meer massaverlies werd berekend dan in de voorgaande rapporten. Een verklaring ontbrak. Daarna werd het weer stil. En in december bleek opeens de hele website van IMBIE verdwenen te zijn. Het Antarctica-onderzoek blijft verweesd achter. Wat is er aan de hand?
Edit: de website is toch weer in de lucht, maar is niet bijgewerkt. Laatste update 18 januari j.l.
zie ook: